Oberstein Versal Vernatsch Alto Adige 2016

“Our vision is to make wines without technology and to give them the necessary time to mature in the large wooden barrels, in the end, it is not we who determine the maturity. It is time.” Joachim Wolf – wijnmaker en eigenaar van weingut Oberstein

Alto Adige

Alto Adige is een bergachtig wijnbouwgebied in Noord-Italië, aan de voet van de Dolomieten. Bolzano is het middelpunt en vanuit daar uitwaaierend naar oost, west en zuid. Een uitgesproken klimaat met warme dagen en koele nachten zorgt voor veel frisheid in de wijn. De focus ligt op cépage wijn, veelal internationale druivenrassen zoals pinot bianco, pinot grigio, gewürztraminer (stiekem endemisch), chardonnay en sauvignon. En blauwe rassen zoals merlot, cabernet en pinot nero. De lokale helden zijn vernatsch en lagrein. In Alto Adige heerste lange tijd een diepgewortelde cultuur van de coöperatieve (cantine) manier van wijnmaken die veelal de focus op kwantiteit boven kwaliteit heeft. Maar zoals een vloek ook een zegen kan zijn, vinden we dankzij deze langdurige traditie hele oude wijnstokken van voornamelijk schiava, vernatsch auf Deutsch. Deze worden al eeuwenlang verbouwd in pergola systemen, een opbind constructie waarbij de druivenranken boven je hoofd groeien. Van deze agriculturele erfenis plukken jonge wijnboeren, met ambitie voor topkwaliteit, nu de vruchten.

Vernatsch

Schiava is een naam bevlekt met een middelmatige reputatie, terecht. Een ras dat zeer hoge opbrengsten genereert van wel 100-150 hl/ha. Schiava komt voor in vele gedaantes (schiava grossa, -gentile, -grigia en -lombarda), maar de meest interessante lokale variëteiten heten vernatsch en hebben compacte trossen met kleine besjes en een dikke schil. Het pergola systeem is uitermate geschikt voor vernatsch, blijkt uit vergelijkend onderzoek van verschillende wijnboeren in de streek. Niet alleen de verschillen in DNA; ook de invloed van de bodem is niet te onderschatten. Vernatsch van kalkrijke bodems is breed en opulent, maar vindt balans met een ragfijne zuurgraad. Graniet daarentegen, geeft wijn met grote spanning en een zinderende levenslust. Verder staat er veel vernatsch aangepland op morene bodem; door gletsjer verpulverde bodem van klei, leem, zand, grind en grotere keien. Dit geeft doorgaans wat terughoudende wijnen met stevige(re) tannines, koel fruit, een uitgesproken frisheid en prominente kruidige/medicinale toetsen. Goede vernatsch is elegant en geconcentreerd, heeft veel rood fruit zoals aardbei, is floraal zoals potpourri en roos, heeft zwoele tannines, zachte maar levendige zuren, hoog op de poten, mineraliteit en diepte die aanvoelt als umami en amandel.

Joachim Wolf’s Oberstein

Oberstein bevindt zich in Cermes (of Tscherms in het duits) een half uurtje rijden ten noordwesten van Bolzano. In het koelere subgebied ‘Meran’, een schilderachtige plek waar de beste steile hellingen voor wijndruiven zijn. De wijngaarden van dit kleine en fijne domein liggen in een prachtig natuurlijk amphitheater gekroond met een toneelachtig kasteel bovenop de berg. De steile zuidoostelijke hellingen stijgen tot 400-500 meter boven de zeespiegel. Beneden bevindt zich het landgoed van de familie Wolf. Zoals vele wijnboeren in de streek is Joachim Wolf gezegend met zeer oud plantenmateriaal van voornamelijk vernatsch. De concentratie wordt geleverd door de oude stokken en hij past een strenge selectie toe in de wijngaard. Als het nodig is gaat hij met zijn plukkers wel vier keer door de wijngaard! Naast vernatsch staan er in zijn wijngaarden andere in deze streek bekende rassen zoals pinot blanc, sauvignon blanc en lagrein. Door een nat en koud klimaat staat de tijd in de kelder bijna stil. Een langzame, natuurlijke fermentatie van soms wel weken. Eigenlijk zien alle wijnen, zowel rood als wit, hout van voornamelijk grote gebruikte foudres. Tijdens de rijping krijgen de wijnen alle tijd die ze nodig hebben, hoelang? dit bepaalt de wijn zelf…

Versal Vernatsch Alto Adige

De fermentatie vindt plaats in stalen vaten en de verdere rijping vindt half plaats in een groot houten vat en half in een stalen vat. Het blijft ongeveer een jaar in deze grote containers. Daarna 6 maanden flesrijping. Zeer typisch voorbeeld van wat vernatsch hier kan doen; goede complexiteit, veel lengte en diepte in zeer luchtig jasje.